Kontrolli i integruar i paraziteve ne bujqesi

Menaxhimi i integruar i parazitëve (MIP), i njohur gjithashtu dhe si Kontrolli i integruar i parazitëve (KIP) është një qasje me bazë të gjerë që përfshin një tërësi praktikash për kontrollin ekonomik të parazitëve.

Organizata e Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësinë e përkufizon MIP-në si “analizimi i kujdesshëm i të gjitha teknikave të disponueshme për kontrollin e parazitëve dhe përfshirja e menjëhershme e masave të përshtatshme që parandalojnë zhvillimin e popullatave të parazitëve dhe që i mbajnë pesticidet dhe ndërhyrjet e tjera në nivele ekonomikisht të justifikueshme dhe që reduktojnë ose minimizojnë rreziqet në shëndetin e njerëzve dhe në mjedis.

Menaxhimi i integruar i parazitëve (MIP) është një qasje efikase dhe me ndjeshmëri mjedisore për menaxhimin e parazitëve që mbështetet në kombinimin e praktikave logjike. Programet MIP përdorin informacione aktuale, gjithëpërfshirëse për ciklet e jetës së parazitëve dhe të ndërveprimit të tyre me mjedisin. Ky informacion së bashku me metodat e disponueshme të kontrollit të parazitëve përdoret për të menaxhuar dëmin nga parazitët me mjetet më ekonomike dhe me sa më pak rrezik të jetë e mundur për njerëzit, pronën dhe mjedisin.

Qasja e MIP-së mund të zbatohet si në kontekst bujqësor dhe jobujqësor si shtëpi, kopsht dhe vendin e punës. MIP përfshin të gjitha mundësitë e përshtatshme të menaxhimit të parazitëve duke përfshirë por pa u kufizuar me përdorimin e arsyeshëm të pesticideve. Në ndryshim nga kjo, prodhimi i ushqimeve organike zbaton shumë nga konceptet e njëjta si MIP-ja, por e kufizon përdorimin e pesticideve në ato që prodhohen nga burime natyrore në vend të kimikateve sintetike.

PARIMET, RRETH GJASHTË KOMPONENTËVE BAZË:

1. MONITORIMI

Mbikëqyrja e rregullt është guri i themelit i MIP-së. Mbikëqyrja ndahet në dy hapa. Së pari, inspektimi dhe së dyti, identifikimi nëpërmjet inspektimit pamor, kurthet për sporet dhe insektet dhe metoda të tjera matjeje dhe mjete monitorimi përdoren për të monitoruar nivelet e parazitëve. Identifikimi i saktë i parazitëve është kritik për një program të suksesshëm MIP-je. Mbajtja e të dhënave është thelbësore ashtu siç është dhe njohuria e thellë mbi sjelljen dhe ciklet e riprodhimit të parazitëve të synuar. Duke qenë se insektet janë me gjak të ftohtë, zhvillimi i tyre fizik varet nga temperatura e mjedisit të tyre. Shumë insekte i kanë pasur ciklet e tyre të zhvillimit sipas akumulimit të temperaturave efektive. Monitoroni shumën e temperaturës së një mjedisi për të përcaktuar se kur është koha optimale për shpërthimin e një insekti specifik. Patogjenet e bimëve gjithashtu ndjekin modele të ngjashme të reagimit ndaj ndryshimeve të stinëve dhe motit.

MBIKËQYRJA E RREGULLT ËSHTË GURI I THEMELIT TË MIP-SË.

Identifikimi i saktë i parazitëve është kritik për një program të suksesshëm MIP-je.

MBIKËQYRJA NDAHET NË DY HAPA:

Inspektimi

Kjo është një teknikë e thjeshtë dhe efikase për zbulimin e insekteve parazitare përpara se të dalin jashtë kontrollit.

Bëhet thjesht duke ecur nëpër oborrin ose kopshtin tuaj dhe duke kontrolluar për probleme.

Gjatë stinës së rritjes kjo duhet bërë çdo javë për perimet, çdo dy javë për lulet dhe pemët dhe më pas një herë në muaj gjatë periudhave të fjetura.

Gjatë kontrollit, kontrolloni nëse bimët shfaqin stres dhe dëmtime të tilla si vyshkje, gjethe të verdha, zhgjethësim ose përdredhje të gjetheve, vrima në gjethe ose anë të ngrëna të tyre, veshje me rrjetë dhe materiale bimore të vdekura. Kontrollojini bimët nga afër për çdo shenjë të parazitëve të insekteve në gjethe, poshtë gjetheve, kërcej ose sythat e luleve.

Kurthet gjithashtu mund të jenë të dobishme për të kapur dhe identifikuar problemet me parazitët. Këto kurthe përfshijnë kurthe me feromonë, kurthe me ngjitës në ngjyrë të verdhë dhe kurthe me përthithje në bimë. Nëse gjatë kontrollit gjenden insekte, hapi vijues është të zbulohet së çfarë është. Për të monitoruar nivelet e parazitëve përdoren inspektimi pamor, kurthet për sporet dhe insektet si dhe metoda të tjera matjeje dhe mjete monitorimi.

2. Identifikimi

Ndonjëherë insektet e dobishme ngatërrohen me parazitët. Gjithashtu disa specie parazitësh mund të kërkojnë masa të ndryshme kontrolli. Shumica e insekteve kalojnë nëpër një numër fazash rritjeje nga veza, në të pazhvilluar e deri në të rritur dhe jo të gjitha trajtimet janë të suksesshme për të gjithë parazitët ose të gjitha fazat e jetës. Identifikimi mund të realizohet në mënyra të ndryshme, si p.sh. nëpërmjet përdorimit të librave udhëzues, internetit, botimeve nga shërbimi i ekstensionit bujqësor ose dërgimit të një kampioni për identifikim nga eksperti në zyrën tuaj lokale të ekstensionit bujqësor. Pasi paraziti të jetë identifikuar saktë, mësoni rreth ciklit të jetës për të mësuar se kur është koha më e mirë për kontrollin e parazitit. Jo të gjitha insektet janë të ndjeshme ndaj taktikave të kontrollit gjatë të gjithë ciklit të tyre të jetës. Shumica janë më tepër të ndjeshme gjatë fazave që nuk janë të zhvilluara si larva ose krimb. Pasi të jetë zbuluar paraziti, trajtimi është një vendim individual; jo gjithkush mund të lejojë të njëjtën sasi dëmtimi të bimëve ose të insekteve në fushat e tyre. Insektet mund të jenë të pranishme por nuk shkaktojnë dëme serioze në bimë ose pjesët e korrshme. Edukimi i vetes është i rëndësishëm sepse shumë bimë

Mbajtja e të dhënave është thelbësore ashtu siç është dhe njohuria e thellë mbi sjelljen dhe ciklet e riprodhimit të parazitëve të synuar.

Theksi vendoset mbi kontrollin, jo shfarosjen. MIP-ja beson se zhdukja e një popullsie të tërë parazitare shpesh është e pamundur dhe përpjekja mund të jetë e kushtueshme dhe e pasigurt nga pikëpamja mjedisore. Programet MIP fillimisht punojnë për të vendosur nivele të pranueshme të parazitëve, të quajtura nivele prag dhe zbatojnë kontrolle nëse kalohen këto pragje.

Këto pragje variojnë nga vendi dhe paraziti, që do të thotë se në një vend mund të pranohet prania e barishteve të tilla si tërfili i bardhë, por mund të mos pranohet në një vend tjetër. Presioni i përzgjedhjes reduktohet duke lejuar mbijetesën e popullsisë parazitare në një nivel prag të caktuar. Kjo ul shanset që parazitët të zhvillojnë rezistencë ndaj kimikateve, sepse nëse shumica e parazitëve vriten, atëherë ndonjë që ka rezistencë ndaj kimikateve do të përbëjë bazën gjenetike për popullsitë e ardhshme. Duke mos i vrarë të gjitha parazitët do të ketë parazitë jorezistentë të mbetur që do të dobësojnë dominimin e ndonjë gjeni rezistent që shfaqet. Po kështu, përdorimi i përsëritur i një kategorie kimikatesh do të krijojë popullsi parazitare që janë më tepër rezistente për atë kategori të caktuar, ndërsa alternimi i kategorive të ndryshme ndihmon në parandalimin e kësaj.

2. KONTROLLET MEKANIKE

A janë metodat mekanike mundësitë e para që duhen marrë në konsideratë, nëse një parazit arrin një nivel të papranueshëm?

Mbledhja e thjeshtë me dorë,
Ngritja e barrierave për insektet, përdorimi i kurtheve,
Përthithja me pajisje vakuumi
Plugimi për të ndërprerë shtimin

3. KONTROLLET BIOLOGJIKE

Armiqtë natyrorë të përdorur në kontrollin biologjik janë specifikë, që do të thotë se ata ushqehen vetëm me organizmat parazitarë të synuar. Ata nuk vrasin organizmat e padëmshëm dhe të dobishëm në ekosistemin bujqësor.

Gjithashtu ata nuk janë të dëmshëm për njerëzit dhe kafshët shtëpiake.

Armiqtë natyrorë janë me veprim relativisht të ngadaltë, veprojnë duke lëshuar sekrecione dhe nuk kanë “efekte vrasëse” drastike që lidhen me kontrollin me kimikate. Si rezultat, kontrolli biologjik kërkon kohë për t’u krijuar. Sidoqoftë, kur krijohet plotësisht dhe nuk ndërhyhet në të, kontrolli biologjik është i përhershëm, sepse armiqtë natyrorë janë të vetëripërtëritshëm dhe normalisht nuk kërkojnë ndërhyrje të mëtejshme nga njeriu për të garantuar suksesin e vazhdueshëm në kontrollin e parazitëve.

Armiqtë natyrorë nuk i shfarosin organizmat parazitarë, por veprojnë duke reduktuar numrin e parazitëve në nivele që shkaktojnë pak dëme për bimën. Armiqtë natyrorë janë të vetëripërtëritshëm dhe do të rriten në numër për të kontrolluar parazitët sa herë që popullsia parazitare rritet.

Numri i armiqve natyrorë bie pasi të kenë reduktuar numrin e parazitëve. Në këtë mënyrë numri i armiqve natyrorë dhe organizmave parazitarë luhatet me kalimin e kohës dhe infektimet nga parazitët mbeten në nivele që nuk do të shkaktojnë dëme ekonomike te bima. Prandaj fermerët duhet gjithmonë të presin se do të shohin disa organizma të parazitëve që kontrollohen nga agjentët e kontrollit biologjik. Nëse nuk e kuptojnë natyrën e kontrollit biologjik, fermerët mund t’i rikthehen kontrollit me kimikate dhe të vrasin gabimisht një numër të madh armiqsh natyrorë. Kjo do t’i japë mundësinë parazitëve të rriten me shumicë duke rezultuar në dëme të rënda.

Përdorimi i armiqve natyrorë në kontrollin biologjik është shumë i thjeshtë dhe i lirë për fermerët. Kjo ndodh për arsye se kontrolli biologjik është ose natyror, ose i zhvilluar nga institucione

kërkimore bujqësore ndërkombëtare/rajonale të cilat i shërbejnë komuniteteve nëpërmjet qeverive.

Materialet dhe proceset biologjike natyrore mund të ofrojnë kontroll me ndikim minimal në mjedis dhe shpesh me kosto më të ulëta.
Nëse është e mundur, përdorni pajisje për ndërprerjen e çiftimit të insekteve.

(Shembull: Përdorni unaza ose kapëse të laminuara me feromon për krimbin e domates.)

Ruani kontrollet biologjike që ndodhin natyrisht.

(Shembull: Zgjidhni pesticidet dhe përdorimet në kohë për të minimizuar ndikimin tek të dobishmet, përdorni perimetrin e lules së kulturave për të tërhequr dhe mbështetur insektet e dobishme.)

Përdorni dherishte për përmirësimin e tokës për të rritur diversitetin biologjik në tokë dhe për të mbjella të shëndetshme dhe për të mposhtur sëmundjet e bimëve.
Çlironi organizmat e dobishëm kur nevojitet.

(Shembull: Çlironi këpushat grabitqare për kontrollimin e këpushave të zakonshme dhe tripseve.)

4. PËRDORIMI I PËRGJEGJSHËM I PESTICIDEVE

Pesticidet duhet të përdoren së bashku me masat e kontrollit të përmendura më parë dhe vetëm kur dendësitë e popullsisë parazitare do të shkaktojnë dëm ekonomik ose kur kushtet mjedisore favorizojnë sëmundje. Insekticidet selektive janë produkte të cilat kryesisht synojnë parazitin(et) që dëshironi të kontrolloni, me pak ose aspak efekte të dëmshme në shumicën e parazitëve të dobishme.

Gjithashtu mund të kenë atribute të tjera që i bëjnë ato më pak të dëmshme për përdoruesin dhe mjedisin.

Nëse kërkohet përdorimi i pesticideve, zgjidhni një produkt selektiv nëse është e mundur. Insekticidet selektive zakonisht i kursejnë agjentët e kontrollit biologjik, reduktojnë rrezikun e shpërthimeve dytësore të parazitëve, reduktojnë ndikimin në mjedis, përmirësojnë sigurinë e fermës dhe minimizojnë numrin e përdorimeve që nevojiten.

Insekticidet me spektër të gjerë zakonisht vrasin shumë lloje të ndryshme parazitësh dhe organizmat e dobishëm.

Përdorimi i insekticideve me spektër të gjerë shpesh mund të çojë në shfaqjen e popullsive parazitare fillestare për shkak të mungesës së

kontrolleve natyrore ose në shpërthime dytësore të parazitëve dhe në përdorime shtesë të insekticideve.

Insekticidet me spektër të gjerë duhet të përdoren vetëm nëse nuk ekzistojnë mundësi të tjera praktike për të menaxhuar parazitët. Duhet të përdoren teknikat e duhura të menaxhimit të rezistencës dhe përdorimit të pesticideve për të maksimizuar efikasitetin dhe ruajtur jetën e dobishme të produkteve të disponueshme.

Pesticidet sintetike përdoren sipas kërkesës dhe shpesh vetëm në periudha specifike në ciklin e jetës së parazitëve.

Minimizoni përdorimin e kimikateve. Përdorini në kombinim me monitorimin dhe identifikimin e saktë të parazitëve, nivelet prag, taktikat alternative të ndalimit (biologjike, kulturore etj.) dhe gjykimet e mbështetura në hartat e vitit të kaluar të barishteve dhe/ose të dhënat e kontrollit të parazitëve.

(Shembull: Përdorni kurthe me feromonë)

Zgjidhini pesticidet, preparatet dhe lëndët ndihmëse mbështetur në efektet më pak negative në mjedis, parazitë të dobishëm (Shembull: pjalmuesit, grabitqarët, parazitët) dhe shëndetin e njeriut përveç efikasitetit dhe aspektit ekonomik.
Përdorni nivelin më të ulët të pesticideve që është efikas mbështetur në etiketë, rezultatet e kontrollit dhe nivelet prag të rekomanduara nga shërbimi i ekstensionit për parazitët e synuar.
Kufizojini përdorimet në fusha ose breza të pjesshëm për të reduktuar sasinë ose ndikimin e pesticideve.

(Shembull: Trajtoni vendin ku gjenden parazitët ose përdorni trajtimin e kufirit/perimetrit të fushës, skajeve, farërave ose të brezave.)

Kalibrojini spërkatësit ose aplikuesit përpara përdorimit për të verifikuar sasinë e materialit të përdorur.
Përdorni strategjitë e menaxhimit të rezistencës së pesticideve kur nevojitet dhe ku kërkohet në etiketën e pesticideve.

(Shembull: Alternoni përdorimin e kimikateve me regjime të ndryshme veprimi për të shmangur rritjen e rezistencës së

parazitëve ose lini pjesë të kulturave të paspërkatura për të shërbyer si strehë për parazitët e ndjeshëm dhe armiqtë natyrorë.)

Përdorni breza mbrojtës vegjetativë, pengesa ose shirita filtrues për të minimizuar lëvizjen e kimikateve në zonat e ndjeshme si ujëra sipërfaqësorë, shkolla, banesa dhe kultura fqinje.
Përdorni pajisje të specializuara për përdorimin e pesticideve për të rritur efikasitetin dhe reduktuar depozitimin e kimikateve.

PARANDALUESE

Si linja e parë e kontrollit të parazitëve, programet MIP punojnë për të menaxhuar kulturat, livadhet ose hapësirat e brendshme për të shmangur kthimin në rrezik të parazitëve. Në rastin e kulturave bujqësore, kjo mund të nënkuptojë përdorimin e metodave kulturore, si rotacioni ndërmjet kulturave të ndryshme, përzgjedhja e varieteteve rezistente ndaj parazitëve dhe mbjellja e zhardhokëve pa parazitë. Këto metoda kontrolli mund të jenë shumë efikase dhe me kosto efektive, si dhe mund të paraqesin pak deri në aspak rrezik për njerëzit ose mjedisin.

Parandalimi i problemeve me parazitët redukton nevojën për përdorimin e pesticideve dhe si rezultat ndikimet e mundshme të pesticideve në burime.

Përzgjedhja e bimëve

Mbillni kultura dhe varietete që janë të përshtatura mirë me tokën dhe klimën, si dhe të rekomanduara nga shërbimet e ekstensionit.
Kur bëni mbjellje direkte, nëse është e mundur, përdorni farëra pa sëmundje dhe të certifikuara.
Përzgjidhni ato që kanë rezistencë maksimale ndaj sëmundjeve dhe insekteve në varietetet e perimeve.
Zgjidhni bimë të artisura të shëndetshme dhe të forta me sisteme të mirëzhvilluara të rrënjëve. Sëmundjet dhe insektet në fidanët e rinj mund të fillojnë në sera ose farishte dhe të shkaktojnë humbje të mëdha në kopsht.
Blini bimë nga një kultivues i njohur që mund t’ju garantojë se janë pa insekte dhe sëmundje ose rritini vetë bimët nga farërat.
Kur është e mundur, përdorni farëra të certifikuara pa parazitë dhe bimë të artisura pa parazitë.

(Shembull: Blini farëra të certifikuara dhe sigurohuni se bimët janë pa insekte, sëmundje dhe barishte përpara artisjes.

Reduktoni lagështirën mbi sipërfaqen e bimëve për të shmangur incidencën e sëmundjeve.

(Shembull: Përdorni vaditjen me pika ose shmangni ujitjen me spërkatje ndërmjet orës 6 pasdite dhe mesnatës për të minimizuar sëmundjet.)

Shkatërroni dhe/ose hiqni mbetjet e bimëve për të kryer procedurat e higjienizimit të fushës. Përfshini plugimin në vjeshtë aty ku është e mundur, për të kontrolluar barishtet dhe për të ndërprerë ciklet e parazitëve.

(Shembull: Plugoni nën hedhurinat e misrit në vjeshtë për të kontrolluar brejtësin e misrit.)

Testoni tokën ose indet e bimëve çdo vit për të përcaktuar

nivelet e sakta të pehashit dhe fertilitetit për bimën dhe përdorimin në kohë sipas nevojave të bimës. Përdorni lëndë ushqyese, pleh dhe agjentë për rregullimin e pehashit në përputhje me rekomandimet.

Shmangia e popullsive parazitare redukton nevojën për përdorimin e pesticideve dhe si rezultat ndikimet e mundshme të pesticideve në burime.

Bëni rotacion të bimëve që ndërpresin ciklin e parazitëve. Mos mbillni bimë nga e njëjta familje në më pak intervale se ato të rekomanduara për parazitin(ët) e identifikuar.
Monitoroni secilën bimë për parazitë sipas rekomandimeve. Nëse nuk ka asnjë udhëzues monitorimi, bëni monitorim javor për të përcaktuar praninë, dendësinë dhe vendndodhjen e parazitëve dhe për të përcaktuar fazat e rritjes së bimës. Kërkohet gjetja e të dhënave dhe mbajtja e tyre.
Përshtatini bimët me vendet e duhura për të optimizuar shëndetin e bimës dhe për të shmangur parazitët e njohur.

(Shembull: Shmangni mbjelljen e bimëve që janë të ndjeshme ndaj sëmundjeve fungale në fushat e ulëta ligatinore.)

Përdorni pajisje monitoruese të motit në fermë për të matur reshjet, lagështirën, temperaturën dhe lagështinë e gjetheve dhe/ose përdorni shërbimet komerciale të parashikimit të motit për parandalimin dhe kontrollin e sëmundjeve të bimëve. (Shembull: Ngrini një stacion meteorologjik me matës të reshjeve, higrometër, pajisje për matjen e temperaturave maksimale dhe minimale, sensorë të lagështirës së gjetheve).

PMI-ja është përshtatja më e mirë për fermat organike (pa përdorim pesticidi artificial). Për fermat e mëdha (tradicionale) të cilat mbështeten te kimikatet PMI-ja mund të reduktojë ekspozimin e njerëzve dhe të ambientit ndaj kimikateve të rrezikshme dhe mund të ulë kostot e përgjithshme të materialit dhe punës për aplikimin e pesticidit.

PROCESI

Identifikimi i saktë i parazitit është hapi i parë thelbësor në rrugën drejt zgjidhjes. Identifikimi i gabuar i parazitëve është shkaku i zakonshëm i dështimit të kontrollit të parazitëve dhe i dëmtimit të kulturave. Jo të gjitha insektet, barishtet dhe organizmat e tjera të gjalla kërkojnë kontroll. Shumë organizma janë të padëmshme dhe disa madje janë edhe të dobishme. Programet MIP punojnë për të monitoruar parazitët dhe për t’i identifikuar saktë me qëllim që të merren vendimet e duhura të kontrollit në lidhje me nivelet prag.

Ky monitorim dhe identifikim largon mundësinë e përdorimit të pesticideve kur nuk janë vërtet të nevojshme ose të përdorimit të llojit të gabuar të pesticidit.

Çfarë është?
Rastet e gabimit në identifikim mund të rezultojnë në masa jo efikase. Nëse bima është dëmtuar për shkak të ujitjes së tepërt, kjo mund të ngatërrohet si infeksion fungal, sepse shumë infeksione fungale dhe virale krijohen në kushte lagështire.

Mësoni për ciklin jetësor të parazitëve dhe bartësve

c Çfarë i nevojitet?

d Në momentin që e shikoni një parazit mund të jetë shumë vonë për të vepruar, përveç se ta spërkatni me pesticid

Monitoroni ose merrni kampionë të mjedisit për popullsi parazitare

Monitorimi i popullsive parazitare me kurthe me feromone është një nga përdorimet më të dobishme që rrjedhin nga kërkimet bazë në ekologjinë e kimikateve. Përdorimi i tërheqësve gjysmë kimikat (kimikatet e sjelljes) është gjithashtu shumë i përhapur dhe i zakonshëm në sistemet e menaxhimit të parazitëve. Ideja është që sa më shumë insekte të ketë në zonë, aq më shumë ka të ngjarë që ta hasin feromonin dhe të tërhiqen për pak metra. Si rezultat, kapja në kurth është në përpjesëtim me dendësinë e insekteve dhe kohën kur ekspozohet kurthi. Duke krahasuar kapjen në kurth me kampionime të tjera të dendësisë së insekteve, mund të përllogaritet popullsia e insekteve mbështetur në kapjet në kurthet me feromonë. Më tej, nuk është e nevojshme të merret kampion nga popullsia e insekteve, që është e mundimshme, por thjesht të vendosen disa kurthe me feromonë dhe të monitorohet indirekt madhësia e popullsisë.

a Sa të tilla ka këtu?

b Ku të kërkojmë?

c Nëse duam që masat parandaluese të jenë efikase, ato duhet të merren në çastin e duhur

Përdorni burime për të qenë të përditësuar rreth zhvillimeve të MIP-së.

Studiuesit gjithmonë po zbulojnë teknika të reja dhe mënyra për të përmirësuar teknikat e vjetra. Të qenit i përditësuar ju jep mundësitë më të mira të disponueshme se kur të përdorni PMI-në

Zgjidhni një kombinim të përshtatshëm taktikash menaxhimi. Për çdo situatë parazitësh do të merren në konsideratë mundësi të ndryshme. Mundësitë përfshijnë kontrollin mekanik ose fizik, kontrollet kulturore, kontrollet biologjike dhe kontrollet kimike. Kontrollet mekanike ose fizike përfshijnë shkuljen e parazitëve nga bimët ose përdorimin e rrjetave ose materialeve të tjera për të përjashtuar parazitë, si shpendët nga rrushi ose brejtësit nga strukturat. Kontrollet kulturore përfshijnë: mbajtjen e hapësirës të pastër nga kushtet favorizuese duke larguar ose magazinuar siç duhet mbeturinat, duke hequr siç duhet bimët e sëmura, përmbytjet pranverore, krijimin e rërës dhe duke përdorur varietete rezistente ndaj sëmundjeve.

Për çdo situatë parazitësh do të merren në konsideratë mundësi të ndryshme.

VLERËSIMI I REZULTATEVE

Është e rëndësishme të vlerësohen efektet e MIP-së. Mënyra e vetme për ta bërë këtë është të mbahen të dhëna të mira. Të dhënat e detajuara të strategjive për menaxhimin e parazitëve që keni përdorur në të kaluarën do t’ju ndihmojnë të kuptoni nëse kanë qenë efikase apo jo.

Ky informacion mund të përdoret për :

Të vlerësuar programet aktuale të menaxhimit të parazitëve
Të rregulluar programin për vitet e ardhshme
Të parashikuar problemet me parazitët
T’u mbrojtur ndaj padive ligjore

Si funksionoi?

Vlerësimi është shpesh një nga hapat më të rëndësishëm. Ky është procesi për të rishikuar një program MIP dhe rezultatet që ka gjeneruar.

Është e dobishme që të bëhen pyetjet e mëposhtme:

A patën masat efektin e dëshiruar?
A u parandalua ose menaxhua paraziti siç donte fermeri?
Ishte metoda në vetvete e kënaqshme?
A kishte efekte anësore të paplanifikuara?
Çfarë mund të bëhet në të ardhmen për këtë situatë me parazitët?
Njohuritë rreth efikasitetit të programit MIP e lejojnë menaxherin e qendrës që të bëjë ndryshime në planin e MIP-së përpara se parazitët të arrijnë nivelin prag dhe të nevojiten masa të tjera.

Menaxhimi i integruar i parazitëve është vetëm një pjesë e programit të menaxhimit të kulturave. Pjesë të tjera të programit MIP përfshijnë: varietete farërash cilësore, lëndë ushqyese të shëndetshme për tokën, menaxhim të tokës dhe ujit, kushte klimatike efikase, tregtimin dhe përdorimin pas vjeljes.