Nenexhiku, mendra
Mentha piperita L.
Përhapja: Bimë me origjinë nga Evropa dhe Azia, prkatikisht mund të rritet gjithkund, e që përhapet gjerësisht dhe në vendin tonë në pyje e kullota.
Përshkrimi: Kjo është një bimë barishtore me stolone, kërcell të drejtë e me ngjyrë të kuqe në manushaqe (nenexhiku i zi), ose të gjelbër (nenexhiku i bardhë), katër këndor e i degëzuar. Ka gjethe të përkundërta, vezake me majë, me dhëmbëzime të parregullta, të shogëta me ngjyrë të blertë të errët e me pak gjëndra.
Lulet formojnë kallinj fundorë, kanë kupë të qëndrueshme, kurorë gati të rregullt si kambanë, me katër pjesë pothuaj të njëjta, në ngjyrë manushaqe ose bardhoshe. Meqenëse është një hibrid steril, shumohet vetëm me pjesë vegjetative. Është një specie shumë polimorfe e kultivuar gjithandej edhe në Shqipëri.
Shtimi: Shtohet duke përdorur stolonet me gjatësi jo më pak se 15 cm në vjeshtë ose fillim pranvere por dhe me fara që mblidhen në fund të verës.
Përdorimi: Nga pjesa vegjetative e sapo mbledhur e M. piperita nxirret vaj esencial. Menta me aromë të fortë, shije pikante e që lëshon një freski të këndshme, përdoret si stimulant, tonik, antispazmatik, stomakik, karminativ për rastet e atonisë gastrike, kolike, hepatike e nefritike.
Futet si rregullues shijesh në çamçakëza, karamele, likerna etj. Mentoli hyn në përbërje të lëndëve balsamike bashkë me euka- liptolin, kamforin, esencën e trementinës. Ndihmon kundër bllokimeve të frymëmar- rjes, sinozitit dhe bllokimeve të kraharorit.