Planet ambicioze të klimës së Ursula von der Leyen gradualisht po bëhen më konkrete: të martën, Komisioni Europian planifikon të shpjegojë se si planifikon të financojë të ashtuquajturën Marrëveshje të Gjelbër Europiane dhe të paraqesë disa plane investimesh për më shumë se 1000 miliardë euro. Kjo do të përfshijë gjithashtu mbështetje për rajonet që do të preken më shumë nga tranzicioni i energjisë europiane.
Komisioni i BE dëshiron të bindë Poloninë në veçanti për planet e klimës: Në samitin e fundit të krerëve të shteteve dhe qeverive në dhjetor, të gjitha vendet anëtare të BE mbështesin qëllimin për ta bërë klimën e BE-së neutrale deri në vitin 2050. Vetëm Polonia vazhdon të bllokojë unanime votimi i shteteve anëtare për neutralitetin e klimës. Një ofertë e re e BE, prej 100 miliardë eurosh, tani do të ndryshojë mendjen e Polonisë dhe gjithashtu do të sigurojë shtetet që, në pritje të fondeve shtesë, të dakordësuara tashmë më këtë që në dhjetor.
I ashtuquajturi “mekanizëm i tranzicionit të drejtë” ka për qëllim të mbështesë rajonet më të prekura nga faza e karburanteve fosile. Si për shembull zona në Poloni që varen shumë nga minierat e linjitit, por edhe në Republikën Çeke, Bullgari dhe Rumani.
Sidoqoftë, në Bruksel ka ende një luftë për pajisjen e fondit, tiparet kryesore të së cilës do të paraqiten para publikut të martën, ky mund të jetë objekt i negociatave deri në minutën e fundit. Personat e njohur me negociatat konfirmojnë se i ashtuquajturi mekanizëm “tranzicion i drejtë” do të ketë një vëllim prej rreth 100 miliardë euro.
Fondi për tranzicionin e drejtë është vetëm një pjesë e një programi të madh investimesh për mbrojtjen e klimës, të cilin Nënkryetarët e Komisionit të BE-së Frans Timmermans dhe Valdis Dombrovskis dëshirojnë të paraqesin të martën. Ata duan të mobilizojnë një trilion euro ose 1.000 miliardë euro për mbrojtjen e klimës në dhjetë vitet e ardhshme.
Dombrovskis tha se plani i investimeve për një Europë të qëndrueshme do të mobilizonte të paktën një trilion euro në investime publike dhe private. “Të paktën 25% e buxhetit të BE-së i është kushtuar luftës kundër ndryshimit të klimës dhe 30% e të gjitha programeve të mbështetjes së investimeve të BE-së nën BE Invest janë rezervuar për qëllime të klimës,” tha politikani.
Për më tepër, Banka Europiane e Investimeve do të dyfishojë pjesën e saj të kredive të lidhura me klimën në 50% deri në vitin 2025. Aktualisht po jep një të katërtën e kredive të saj për investime të lidhura me klimën. Europa do të ketë nevojë për investime të rëndësishme për tranzicionin e gjelbër. “Do të na duhen të paktën 260 miliardë euro në investime shtesë çdo vit vetëm për të përmbushur objektivat tona aktuale të emetimeve 2030,” vlerëson Dombrovskis.
Deri më tani, BE pritet të lëshojë 40% më pak gaze serë deri në vitin 2030 sesa në 1990. Sidoqoftë, Komisioni aktualisht po diskuton një rritje të këtij objektivi deri në 55%.