Qeveria Franceze është urdhëruar të adaptojë politikën e saj për bimët e zhvilluara duke përdorur një procedure të re të mbarështimit të bimëve (NPBTs), të quajtur mutagjenezë, në mënyrë që tu përmbahen rregullave më të rrepta për organizmat e modifikuar gjenetikisht (OMGJ), vendosi një gjykatë franceze të premten e 7 shkurtit.
Conseil d’Etat, gjykata më e lartë administrative në Francë vendosi që organizmat e marra nga teknikat e mutagjenezës duhet t’i nënshtrohen rregullimit të OMGJ-ve.
Gjykata ka urdhëruar qeverinë që të rinovojë rregulloren dhe të përfshijë bimet e bazuara në mutagjenezë brenda gjashtë muajsh, e cila përfshin identifikimin e varieteteve të bimëve bujqësore të cilat janë marrë nga mutagjeneza dhe duke iu nënshtruar atyre vlerësimeve të zbatueshme për OMGJ.
Gjykata gjithashtu tha që autoritetet duhet të kryejnë një vlerësim për të pare rreziqet e mundshme që lidhen me bimët rezistente ndaj herbicideve të zhvilluara duke përdorur mutagjenezë dhe të përcaktojnë kushtet e rritjes të destinuara për të kufizuar përdorimin e herbicideve.
Vendimi vjen pasi nëntë shoqata dhe sindikata i kërkuan kryeministrit Oudouard Philippe që t’i nënshtrohej organizmave të marra nga mutagjeneza ndaj rregulloreve të OMGJ-ve dhe të deklaronte një moratorium për përdorimin e varieteteve bimore-tolerante ndaj herbicideve, të marra nga teknikat e reja në Francë, e cila u refuzua.
Pas refuzimit të kryeministrit për t’u pajtuar me këtë, çështja u referua në Conseil d’Etat.
Për të rrëzuar këtë dhe për të justifikuar heqjen e disa llojeve nga katalogu, Këshilli i Shtetit u mbështet kryesisht në vendimin e vitit 2018 nga gjykata më e lartë e BE-së që bimët e marra me anë të teknikës së edukatës mutagjenezë duhet, në parim, të bien nën Direktivën e OMGJ-ve.
Në një deklaratë në faqen e internetit të Conseil d’Etat, ata thonë se, në përputhje me parimin e parandalimit, kryeministri “nuk mund të refuzojë të marrë masa parandaluese për përdorimin e varieteteve të bimëve që janë bërë tolerante ndaj herbicideve”.
Qeveria tani do të studiojë se si të zbatojë vendimin e gjykatës në përputhje me legjislacionin e BE, thanë ministrat franceze të bujqësisë dhe mjedisit në një deklaratë të përbashkët.
Ky vendim vjen si një fitore për OJQ-të mjedisore dhe fushatat anti-OMGJ, të cilët kundërshtojnë me forcë NPBT-të, duke thënë se ato janë “OMGJ të reja”. Ata gjithashtu akuzojnë industrinë agroushqimore se po përpiqen t’i çojnë ato në Evropë përmes derës së pasme.
Franca është prodhuesi më i madh bujqësor i BE-së dhe ndalon kultivimin e kulturave OMGJ. Të lashtat që do të preken nga ky vendim përfshijnë bimë luledielli, të cilat do të duhet të tërhiqen nga katalogu zyrtar i bimëve brenda nëntë muajve, nëse ato nuk janë vlerësuar në përputhje me Direktivën 2001/18.
Ekziston gjithashtu mundësia që disa lloje të ndalohen nga kultivimi si rezultat i aktvendimit te gjykates.
Varieteteve të tilla tolerante ndaj herbicideve përfaqësonin rreth 20-30% të sipërfaqes së mbjellë me farë luledielli dhe 2-5% të zonës së rapës, thuhet në deklaratë.
Në një deklaratë në faqen e tyre të internetit, Confédération Paysanne, një bashkim francez për bujqësinë fshatare dhe mbrojtja e punëtorëve të bujqësisë, thanë se ata “e mirëpresin këtë vendim, i cili e vë shëndetin dhe mjedisin para interesave ekonomike të disa farërave dhe ndërmarrjet e pesticideve ”
Ata shtuan se ata presin që Qeveria “përfundimisht të zbatojë ligjin në përputhje me parimin kushtetues të paraprake”.
I pyetur për një koment në lidhje me vendimin, Beat Späth, drejtor i Bioteknologjisë Bujqësore në EuropaBio, i tha EURACTIV se “ aktvendimi duket se konfirmon nevojën për modernizimin e legjislacionit ekzistues të OMGJ të BE-së, i cili pasqyron gjendjen e njohurive të viteve 1990″.
Ai shtoi se “një modernizim i tillë rekomandohet nga shumë institucione shkencore, përfshirë grupin e këshilltarëve kryesorë shkencorë të Komisionit të BE”.
“Ne kemi filluar të analizojmë aktvendimin dhe të zbulojmë se aktvendimi ngre shumë pyetje në lidhje me ndikimet e mundshme në inovacion, konkurrencën e Evropës, tregun e brendshëm të BE-së, tregtinë ndërkombëtare – dhe si mund të zbatohet aktvendimi.”
Komisioni Evropian aktualisht është në proces të rishikimit të direktivës së OMGJ për të marrë parasysh teknikat e reja të mbarështimit sipas vendimit të vitit 2018 nga Gjykata e Drejtësisë e BE-së.
Mutagenesis techniques must be subject to GMO regulation, says French court