Për shkak të rrezikut të kancerit nga Roundupi, Franca është bërë vendi i fundit Evropian që kufizon përdorimin e herbicidit glyphosate – i njohur më mirë si vrasës i barërave të këqija Roundup – Kanë njoftuar zyrtarët e saj më 9 tetor.
Agjencia Franceze për Ushqimin, Mjedisin, Shëndetin në Punë dhe Sigurinë zbuloi kufizimet si pjesë e planit të Presidentit Emmanuel Macron për t’i dhënë fund përdorimit të tërësishëm të herbicidit glyphosate. Zyrtarët e Agjencisë thanë se rregulloret e reja bazohen në dy vjet studim në alternativat jo-kimike të Roundup-it. “Analiza e këtyre studimeve zbuluan se alternativat për përdorimin e këtij herbicide tashmë janë në përdorim të zakonshëm dhe nuk kanë ndonjë disavantazh të madh praktik ose ekonomik. Kjo është veçanërisht rasti me heqjen mekanike të barërave të këqija midis rreshtave të hardhive dhe pemëve frutore
Me kulturat e punueshme, lërimi midis dy cikleve të kulturave vjetore shmang nevojën kimike për vrasës të barërave të këqija, ”thuhet në njoftimin e agjencisë. Në rrethana të caktuara sidoqoftë, “asnjë alternativë e e zakonshme e përdorur nuk mund të plotësojë nevojat e profesionistëve në një periudhë afatshkurtër pa një ndryshim thelbësor në praktikat, të cilat do të kishin një ndikim të madh në aktivitetin bujqësor”.
Vështrim më i afërt i Rregulloreve të reja për Herbicide të Glyphosatit (Roundup)
Kufizimet e reja zbatohen për katër kategoritë kryesore të bujqësisë në Francë – vreshtaria, pemët frutore, kulturat lavërtare dhe pylltaria.
Në vreshtari, ose kultivim të rrushit për prodhimin e verës, herbicidi glyphosate tani është i ndaluar për përdorim midis rreshtave të rrushit në shumicën e rasteve. Aty ku është e mundur, vreshtat ose duhet të lejojnë që bari të rritet midis rreshtave ose t’i e kositë barin mekanikisht në këtë hapsirë.
Nëse eleminimi mekanike është i pamundur, qoftë për shkak të shpateve të pjerrëta, “vreshtave me tarraca”, tokës me gurë ose të fidaneve me bazë delikate, një sasi e kufizuar e Roundup-it mund të përdoret në 20% të hapsirës.
Të njëjtat kufizime zbatohen për rritjen e pemëve frutore, por aty ku nuk mund të bëhet shkulja apo eliminimi mekanike i barit, kultivuesit do të lejohen të përdorin një sasi të kufizuar të herbicidit glyphosate në 40% të hapsirës.
Lidhur me kutivimin e kulturave lavërtare, herbicidi glyphosate tani është i ndaluar për përdorim kur ngastra është lëruar midis dy kulturave, por do të lejohet në fermat që “shmangin lërimin për të ruajtur pjellorinë e tokës”, thot një raport nga agjensia e lajmeve Reuters. Në ato raste, fermerët do të lejohen të përdorin Roundup-in, por vetëm në 40% të asaj sipërfaqe që ishte lejuar më parë.
Në mjediset e pylltarisë, herbicid glyphosate nuk do të lejohet më për përdorim në vrasjen e trungjeve të drunjëve, thot agjencia, dhe mund të përdoret vetëm gjatë “periudhës së ngritjes me copa” të kultivimit dhe rritjes së pemëve. Fidanishtet dhe pemishtet e prodhimit e farës mund të vazhdojnë të përdorin vrasësin kimik të barërave.
Sipas Reuters, rregulloret e reja do të hyjnë në fuqi brenda gjashtë muajve për produktet e glifosatit të ri-aprovuara nga agjencia franceze, e cila “ka tërhequr dhjetëra vrasës të barërave të këqija me bazë glyphosate dhe është në proces të rishikimit të atyre që janë ende në treg”.
Ndalimi i përdorimit të herbicidit të glifosatit edhe në vendet tjera
Në Shtator 2019, Gjermania njoftoi se do të “bëjë heqjen e plotë” përdorimin e herbicidit glifosat “sepse zhduk popullatat e insekteve thelbësore për ekosistemet dhe pllenimin e kulturave ushqimore”, sipas raportimit nga The Guardian.
Në fazën e parë, duke filluar në këtë vit, herbicidet glyphosate janë ndaluar të përdoren në parqet e qytetit dhe në kopshtet private. “Përdorimi i këtij herbicidi dhe insekticidi gjithashtu do të kufizohet ose ndalohet në zona të pasura me specie të tilla si kullota dhe livadhe me pemishte, dhe përgjatë shumë brigjeve të lumenjve dhe liqeneve,” raporton The Guardian. Kombi Gjerman pret që të ketë një ndalim të plotë të produkteve deri në vitin 2023.
Austria, Republika Çeke, Italia dhe Hollanda gjithashtu kanë miratuar ndalime ose ndalime të pjesshme të herbicideve glyphosate.
Roundup paditë dhe kërkesat
Bayer, ndërkohë, është duke përfunduar një marrëveshje te negocuar për të zgjidhur dhjetëra mijëra padi të ngritura kundër saj në SH.B.A. për problemet shëndetësore të supozuara të shkaktuara nga Roundup. Bayer në qershor ka njoftuar se do të paguante rreth 10 miliard dollarë për të zgjidhur pretendimet e papaguara ligjore kundër tyre.
Argumenti i përbashkët i bërë në pothuajse të gjitha proceset gjyqësore është se herbicidet e glyphosate paraqesin rreziqe të vërteta dhe të rënda shëndetësore dhe mund të shkaktojnë kancer.
Studimet shkencore kanë qenë jo definitive dhe provat që janë gjeneruar janë interpretuar ndryshe nga ekspertë të ndryshëm të shëndetësisë dhe mjekësisë.
Për shembull, Agjencia e Mbrojtjes së Mjedisit të Sh.B.A-së, ka thënë deri në Prill 2019 që glifosati “nuk ka të ngjarë të jetë kancerogjen për njerëzit”. Ndërkohë, Agjencia Ndërkombëtare e Organizatës Botërore të Shëndetësisë për Kërkimin e Kancerit ka mbajtur qëndrim të fortë në lidhje me pozicionin që glifosati është “ndoshta kancerogjen për njerëzit” që nga 2015
Bashkimi Evropian ka aprovuar përdorimin e herbicideve glyphosate deri më 15 dhjetor 2022. Sipas Komisionit Evropian, produkti përdoret në bujqësi, hortikulturë dhe në disa zona jo të kultivuara kryesisht për të luftuar barërat e këqija që konkurrojnë me të korrat e kultivuara ose shkaktojnë probleme në zona të tilla si përgjatë binarëve të hekurudhës.
Ndërkohë, Bayer po përfundon një marrëveshje për të zgjidhur dhjetëra mijëra procese gjyqësore të ngritura kundër saj në SHBA për problemet shëndetësore të supozuara të shkaktuara nga Roundup. Bayer njofton se në Qershor do të paguan rreth 10 miliard dollarë për të vendosur pushimet e pretendimeve ligjore të papaguara. Argumenti i përbashkët i bërë në pothuajse të gjitha proceset gjyqësore është se herbicidet glyphosate paraqesin rreziqe të vërteta dhe të rënda shëndetësore dhe mund të shkaktojnë kancer.