Komisioni Evropian miratoi një skemë ruajtjeje private për vajin e ullirit për të ndihmuar në uljen çmimeve.
Ndihma e jashtëzakonshme për ruajtje private e propozuar nga Komisioni Evropian nuk do të jetë e mjaftueshme për të rregulluar tregun e “çrregulluar” të vajit të ullirit, sipas prodhuesve spanjollë që kanë bërë thirrje për masa të reja për të kursyer yndyrën ikonike mesdhetare.
Komisioni Evropian të hënën (11 nëntor) vendosi të sigurojë mbështetje për sektorin e vajit të ullirit duke paguar koston e ruajtjes së vajrave të ullirit të virgjër në masë për një minimum prej 180 ditësh.
Një përpjekje e tillë për të ribalancuar një treg të prishur duke zvogëluar një furnizim afatshkurtër është një formë tradicionale e ndërhyrjes publike të BE-së e njohur si ndihma private e ruajtjes (PSA).
PSA lejohet sipas ligjit të BE për sektorë të caktuar si sheqeri i bardhë dhe produktet e qumështit, por duhet të vlerësohet dhe aprovohet nga Komisioni nëse shkon mbi një kufi të caktuar.
Një rekord prej 1.79 milion ton ullinj u korr në vitin 2018, që paraqet një rritje prej 42% krahasuar me një vit më parë. Kjo çoi në një situatë të tepërt në Spanjë e cila preku tregun në vendet e tjera anëtare prodhuese si Greqia dhe Portugalia.
Në Spanjë, çmimi i vajit ekstra të virgjër u rrëzua, duke rënë 33% nën mesataren pesë vjeçare në tetor. Në Greqi, çmimet ranë me 13.5%.
Ndërkohë, tarifat ndëshkuese amerikane të vendosura ndaj produkteve agroushqimore të BE-së, të vendosura nga administrata Trump në vazhdën e vendimit të OBT-së mbi subvencionet ndaj prodhuesit evropian të avionëve Airbus, kanë përkeqësuar pozicionin tashmë të brishtë të sektorit evropian të ullirit.
Më 10 tetor, mijëra kultivues të ullirit spanjoll dhe prodhues të vajit dolën në rrugët e Madridit duke kërkuar masa mbështetëse për të luftuar rënien e çmimeve.
Në vazhdën e atyre protestave, ministri i bujqësisë i vendit, Luis Planas, bëri një kërkesë zyrtare që Komisioni Evropian të nxisë PSA, si dhe masa të tjera në bazë të Politikës së Përbashkët të Bujqësisë (CAP) për të ndihmuar sektorin jashtë krizës.
PSA nuk mjafton, thonë prodhuesit spanjollë
Juan Corbalán García, nga shoqata spanjolle e prodhuesve, Cooperativas agro-alimentarias, i tha EURACTIV se ishte i kënaqur me vendimin e Komisionit Evropian. Por ai paralajmëroi se masa PSA vetëm nuk do të jetë e mjaftueshme për të zhdukur pabarazitë e tregut.
Në veçanti, organizata e prodhuesve paraqiti një kërkesë në bazë të nenit 209 të Rregullores CMO duke kërkuar një mjet të menaxhimit të marketingut që do t’u lejojë operatorëve dhe madje edhe kooperativave të ruajnë një përqindje të caktuar të prodhimit çdo vit me qëllim që sërish të vendoset sasia e ruajtur tregu në një kohë të mëvonshme.
Sipas Corbalán , një mjet i tillë do të ishte më i përshtatshmi për të balancuar ofertën dhe kërkesën në treg dhe të lehtësojë presionin mbi prodhuesit në kohën e furnizimit të tepërt, ndërsa u shërben konsumatorëve kur ka më pak prodhim të vajit të ullirit.
Sidoqoftë, prodhuesit spanjollë dëshirojnë që ky mjet i menaxhimit të marketingut të aplikojë vetëm për Spanjën, ndërsa skema PSA e miratuar së fundmi nga Komisioni është e hapur për prodhuesit nga Greqia, Franca, Kroacia, Italia, Qipro, Malta, Portugalia dhe Sllovenia.
Spanja gjithashtu po kërkon Komisionin të nxisë promovimin e vajit të ullirit në vendet e treta. Kërkesa botërore është me të vërtetë në rritje por vetëm 3% e yndyrës së konsumuar globalisht vjen nga frutat e lëngshëm të vegjël.
Në këtë drejtim, Corbalán mirëpriti nismat e Komisionit për të hapur tregjet e reja me Marrëveshje të Tregtisë së Lirë, duke përmendur marrëveshjet e fundit me Kanada dhe Japoni.
“Shpresojmë që tarifat e SHBA të izolohen në tregjet globale. E ardhmja e vajit të ullirit evropian është në botë, “përfundoi ai. (euractiv)