Edhe pse ka patur dhe ka shumë iniciativa ricikluese të përdorimit të cikleve të produkteve ekzistuese dhe të teknologjisë rikuperuese, ende ekzistojnë burime të rëndësishme mbetjesh dhe materialesh, të cilat kërkojnë adresim të mëtejshëm për shkak të veshtirësisë (kostos dhe kompleksitetit) të riciklimit të tyre, volumit të madh të tyre si dhe të gjurmës së tyre të karbonit.
Në këtë kontekst, Shqipëria do të jetë pjesë e një platforme dixhitale rajonale të menaxhimit të mbetjeve të ngurta jo të rrezikshme, të prodhura dhe të perdorura nga industritë e ndryshme. Kjo do të bëhet e mundur me anën e projektit SWAN (Platforma dixhitale për ripërdorimin e mbetjeve të ngurta për Balkanin), i cili është një projekt që financohet nga fondet e BE dhe Fondet Kombëtare të vendeve pjesëmarrëse të Ballkanit Mesdhetar si Shqipëri, Greqi, Qipro dhe Bullgari.
Projekti synon krijimin e një ekosistemi inovativ për Ballkanin Mesdhetar, me akses të hapur për të gjitha palët e interesuara, i cili do të zhvillojë lokalisht dhe do të menaxhojë midis vendeve, zinxhirët e mbetjeve të ngurta. Kjo do të realizohet nepërmjet platformave dixhitale që do të krijohen për secilin vend, të cilat do të hartëzojne veçmas dhe do të perputhin në mënyrë kolektive, burimet e mbetjeve të ngurta (industritë prodhuese të mbetjeve plastike, qelq etj.) me përdoruesit e këtyre mbetjeve në rajon (industritë ricikluese). Keto industri do të përdorin ekosistemin dixhital SWAN për të shfrytëzuar oportunitete të reja ricikluese, të cilat mund të mos jenë ekonomikisht të arritshme lokalisht, por mund të jenë të arritshme në aspektin rajonal. Duke përdorur Ekosistemin dual Balkan Med, partnerët industrialë mund të realizojnë fitime të konsiderueshme, duke reduktuar koston e blerjes së burimeve parësore dhe lëndëve të para, apo duke krijuar një rrjedhë të re të ardhurash dhe duke i dhënë vlerë një produkti që më parë ishte konsideruar mbetje. Menaxhimi i këtyre materialeve do të çojë në uljen e impaktit të mbetjeve dhe reduktimin e inputeve të materialeve të lëndës së parë në ekonomi.
Qasja e projektit është ambicioze, por reflekton profilin e lartë të partnereve, sic janë dy Ministritë e Mjedisit, respektivisht të Shqipërisë dhe Greqisë, të cilët do të influencojnë zhvillimin e një rrjeti më të gjerë të grupeve të interesit/vendim-marrësve, për të investiguar së bashku qasje të përbashkëta, për të bërë përshtatje në nivel lokal permes politikë-bërjes dhe ekonomive të shkallës duke përdorur bashkëpunimin e zgjuar në të gjitha nivelet.
Për Shqipërinë, një partner shumë i rëndësishëm i projektit vjen nga shoqëria civile. Shoqata mjedisore Iliria luan një rol aktiv në aktivitete ndërgjegjësuese për mjedisin si dhe është pjesë e partneriteteve civile që përpiqen të influencojnë ndaj politikave dhe legjislacionit mjedisor në Shqipëri. Të dy partnerët Shqiptarë, Iliria dhe Ministria e Turizmit dhe Mjedisit, krijojnë një simbiozë në zbatimin e projektit ne pjesën shqiptare, me qëllim arritjen e objektivave të tij.
Nga ana tjeter, në një kohë ku kërkohen alternativa të reja rritjeje për ekonomitë rajonale dhe shoqëritë e tyre, projekti do të ofrojë mundesinë e krijimit të vendeve të reja të punës, oportuniteteve të reja të biznesit dhe promovimit të rritjes së gjelbër. Politikë-bërësit mund të perfitojnë gjithashtu nga rekomandimet e politikave, që do të jenë kontribut i projektit dhe mund të zhvillojnë një udhërrëfyes të përbashkët rajonal, drejt menaxhimit dhe ri-përdorimit të mbetjeve të ngurta.
Projekt i bashkë-financuar nga Bashkimi Europian dhe Fondet Kombëtare të vendeve pjesëmarrëse
www.facebook.com/SWANplatform www.swan-interreg.com