DEPARTAMENTI I STUDIMEVE AGROTEKNIKE
Nder objektivat kryesore te Institutit, qe ne fazat e para te punes se tij kerkimore – shkencore, ka qene studimi i mjaft elementeve te teknologjise se kultivimit te bimeve bujqesore. Deri atehere teknologjite zbatoheshin ne menyre empirike dhe nivelet e prodhimit ishin shume te uleta. Prandaj, lindi si domosdoshmeri te planizoheshin studime fillestare, qe nisnin me punimin e tokes, menyrat e thellesite e punimit, renditja e bimeve (qarkullimi bujqesor), studime mbi menyrat e pleherimit, dozat dhe afatet e perdorimit te plehrave kimike. Studime te rendesishme u bene per sistemin e kullimit dhe uitjes (numri dhe afatet e uitjes).
Per kultivaret e rinj, qe krijoheshin e rekomandoheshin nga Instituti realizoheshin studime per afatet mbjelljes, numrin e bimeve, trajtimet kimike kunder barerave te keqija semundjet e demtuesit. Vend te vecante zinin edhe studimet specifike per disa kultura te veçanta, si: Trajtimet me cikocel ne grure e me defoliante ne pambuk, ndikimi i afateve te korrjes e vjeljes se prodhimit ne rendiment dhe ne cilesine e kokrres, si dhe mjaft studime te veçanta, qe kerkonte prodhimi. Kontribut te veçante ne realizimin e ketyre studimeve kane dhene specialistet Aqif Dabulla, Koço Dhima, Sherif Lushaj, Meropi Prifti, Milt Hyso, Ramadan Shehu, Xhafer Agaraj, Llambro Gjegji, etj.
RESURSET GJENETIKE
Resurset Gjenetike Bimore ne IKB, Lushnje, perbehen nga koleksionet aktive te grurit te bute (Triticum aestivum), grurit te forte (Tr durum), tepes (T: monococcum L), grurit me dy kokrra (Tr. dicoccum Schrank), grurit turgid (Th: turgidum L), te fasules (Phaseolus vulgaris L.), te qiqres (Cicer arietinun L.), te thjerrzes (Lens culinaris Medik), te pambukut (Gossyp sp.) dhe tê lulediellit (Helianthus sp.). Banka gienetiko institucionale eshte ngritur per te ruajtur germoplazm perdoret (ose mund te perdoret) ne programet e permirtsin gienetik tê bimeve ne IKB, ku ben pjese kjo banke. Ky ka 7465 aksesione gjithsej, nga te cilat 6628 grure, 407 fasule, 229 pambuk, 181 luledielli, 15 thierrez dhe 5 qiqer.
Aktivitetet kryesore te saj jane:
* Marrja e mostrave te reja te germoplazmes
* Shtimi/rigjenerimi i germoplazmes
* Karakterizimi dhe vleresimi i germoplazmes, duke vleresuar deskriptoret ne baze te treguesve te percaktuar nderkombetare
* Koleksionimi i germplazmes se bimeve bishtajore ne shkalle vendi
* Dokumentimi dhe shkembimi i informacionit mbi germplazmen
* Ruajtja e germplazmes ne kushtet e ruajtjes afatshkurter
* Dhenia e germplazmes
* Bashkepunimi me Banken Gjenetike Kombetare dhe qendrat e tjera te resurseve gjenetike bimore.
LABORATORI
I ka kontribuar e i kontribuon punes kerkimore – shkencore, qe ne fillesen e Institutit. Puna fillestare ka konsistuar ne realizimin e nje sere analizash agrokimike e pedologjike per tokat bujqesore jo vetem te Institutit, por edhe per ndihmese te ekonomive te ndryshme bujqesore te vendit. Ne vazhdimesi ka qene qender reference per vleresimin cilesor te kultivareve te rinj te grurit te bute e te forte, fasules, lulediellit e pambukut, krijuar nga IKB, Lushnje.
Laboratori ka realizuar:
* Analizat agropedologjike te tokave ku ngrihen provat fushore industrise ushqimore
* Analizat agrokimike te bimeve ne fazat e ndryshme gjate zbatimit te teknologjive te kultivimit te bimeve.
* Studimin e cilesive kimiko-teknologiike te kultivareve te rinj te grurit te bute e tij te forte, ne pershtatje me kerkesat e Industrise Ushqimore.
* Analizat organoleptike dhe ato per vlerat ushqyese te kultivareve te fasules, si dhe sasine e vajit ne kokrrat e lulediellit.
* Zbatimin e metodave bahkekohore te analizave per vleresimin e sakte cilesor te kultivareve te rinj
* Bashkepunimin me departamentet e IKB-s ne projektet e kerkimit shkencor te financuara nga Ministria e Bujqesisä.
Ne kete aktivitet te dallueshem te laboratorit permendim punen e bere ne vite nga kimistet dhe specialistet: Thoma Nase, Robert Prifti, Skender Çarçani, Vladimir Bano, Valentina Arapi, si dhe laboranteve Petraq Pisku, Lumturi Shahini, Thelleza Zemblaku.
Fund Pjesa e 7-te. Vijon neser pjesa 8 -te