Qepa e bardhë e Sukthit
Specia: Allium cepa L.
Përhapja: Në zonën e ulët e bregdetare kultivohet për më se 80 – 100 vjet. Mendohet se është me orgjinë nga Italia, e mbjellë që në fillim të shekullit të 20- të në fermën e Sukthit (Durrës). Fara është mbajtur, ruajtur dhe trashëguar nga bahçevanët. Aktualisht zë rreth 10-15 % të sipërfaqes së qepës në zonë, duke qenë kështu kultivari autokton i rrallë.
Përshkrimi: Bulbi ka formë të rrumbullakët, plloçak ana e rrënjëve dhe eliptik nga ana e kërcellit. Diametri i bulbit rreth 8-10 cm. Pesha mesatare e tij rreth 200-300 g, por nuk përjashtohen rastet kur arrijnë deri 400 g. Luspat e jashtme janë 2-3, me ngjyrë të bardhë në krem. Luspat e brendshme kanë trashësi 4-5 mm, janë të lëngshme dhe me ngjyrë të bardhë qumështi.
Bulbet përmbajnë rreth 90-92 % ujë. Ka shije të mirë, të ëmbël qepe, për rrjedhojë konsumohet gjerësisht e freskët në sallata. Ato nuk ruhen për kohë të gjatë.
Kultivimi: Tradicionalisht kultivohet me fidanë. Fara për prodhimin e fidanëve mbillet gjatë korrikut e deri në fillim të gushtit. Fidanët mbillen në fushë gjatë shtator – tetorit, në largësitë 20 x 15 – 20 cm. Prodhimi i qepës së njomë merret në periudhën shkurt-maj, kurse për gjysmë të thatë në qershor-korrik të vitit pasardhës.
Rendimenti: rreth 25 – 30 kv/dynym.
Veçantitë
Pozitive: Është mesatarisht e qëndrueshme ndaj sëmundjeve. Jep prodhim të mirë e të qëndrueshëm.
Negative: Nuk ruhet për kohë të gjatë.
Përdorimi: Për konsum të freskët dhe gatime.
Risku: Është në rrezik zhdukjeje; në vite nuk është punuar për seleksionimin dhe prodhimin e farës.